Mụn cóc – Dấu hiệu nhỏ nhưng tiềm ẩn nguy cơ lớn mà ít ai biết ?

1. Khái niệm : 

• Mụn cóc là bệnh phổ biến, lành tính, do thượng bì nhiễm Papilloma virus ở người (HPV) qua vết thương hở hoặc vết trầy xước, làm kích thích tăng sinh tế bào nhanh chóng dẫn đến hình thành mụn cóc. Virus HPV này có hơn 100 loại khác nhau, trong đó mụn cóc ở tay, chân thường do nhóm HPV 1,2,4,7,27 hoặc 57 gây ra, mụn cóc sinh dục thường do nhóm HPV 6,11…gây ra. 

• Vết thương hở và da ẩm là môi trường ưa thích cho vi khuẩn xâm nhập qua da. Các yếu tố miễn dịch tại chỗ và toàn thân gây ảnh hưởng đến sự lây lan. Đặc biệt, những người bệnh có hệ miễn dịch suy giảm (nhất là người nhiễm HIV hoặc ghép thận) có nguy cơ cao phát triển các tổn thương gây khó điều trị.

• Mụn cóc có rất nhiều loại khác nhau và thường được đặt tên theo vị trí xuất hiện. Hầu hết, mụn cóc thường không có triệu chứng. Tuy nhiên, có một số loại mụn cóc thường nhạy cảm như những vùng bề mặt chịu trọng lực (dưới chân) gây đau khi đi lại.

2. Nguyên nhân gây bệnh : 

Khi vi-rút nhú ở người (HPV) xâm nhập vào vết cắn của da, gây nhiễm trùng và hình thành mụn cóc. Vi-rút lây lan từ người này sang người khác hoặc từ các bộ phận khác nhau của cơ thể thông qua:

• Tiếp xúc trực tiếp với mụn cóc.
• Dùng chung các vật dụng vệ sinh cá nhân như khăn tắm, dao cạo râu…
• Quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm mụn cóc (mụn cóc sinh dục)
• Cắn móng tay và cạy lớp biểu bì.
• Cạo râu.

3. Biểu Hiện Khi Bị Mụn Cóc

• Xuất hiện các nốt sần sùi, có màu da, trắng, hồng hoặc nâu.

• Một số trường hợp gây đau, ngứa hoặc chảy máu khi bị cọ xát.

• Mụn cóc ở lòng bàn chân gây cảm giác như có dị vật khi đi lại.

4. Phân loại mụn cóc 

• Mụn cóc thông thường: những khối u có màu đen hoặc xám, sần sùi, cứng, gặp nhiều ở mu bàn tay, ngón tay, vùng da quanh móng tay và bàn chân. Mụn xuất hiện do virus xâm nhập qua các vết xước khi cắn hoặc cắt móng tay.
• Mụn cóc dạng sợi mảnh: có kích thước dài, nhiều nhú, thường gặp ở mặt, quanh miệng, mí mắt, mũi, không gây đau và phát triển nhanh.
• Mụn cóc lòng bàn chân: mụn nhỏ, rộp, sần sùi, có màu tương tự như màu da hoặc đen, nâu, nổi ở gót hoặc lòng bàn chân, gây đau khiến việc đi lại gặp khó khăn. Mụn dễ vỡ do chịu lực ép của chân và mặt nền.
• Mụn cóc phẳng: khối u có kích thước khá nhỏ, khoảng 5mm, nhẵn và phẳng hơn các loại khác. Tuy nhiên, mụn cóc dạng này có tốc độ phát triển và lây lan nhanh sang các vùng da lân cận. Mụn cóc phẳng thường  xuất hiện trên mặt trẻ em, vùng râu nam giới và chân của phụ nữ.
• Mụn cóc sinh dục: các nốt mụn nổi ở bộ phận sinh dục, hậu môn. Bệnh lây lan thông qua quan hệ tình dục, tiếp xúc với dịch tiết hoặc vùng da bị nhiễm bệnh. Phụ nữ mang thai có thể lây bệnh cho trẻ sơ sinh khi sinh con.

5. Mụn cóc có nguy hiểm không 

• Mụn cóc không gây nguy hiểm. Đa phần chúng sẽ biến mất và không xảy ra bất kỳ vấn đề nào đáng kể sau khi được điều trị. Tuy nhiên, đôi khi chúng vẫn gây ra những triệu chứng nặng khác:

• Ung thư: HPV và mụn cóc sinh dục liên quan đến một số bệnh ung thư khác nhau gồm ung thư hậu môn, ung thư cổ tử cung, ung thư vòm họng (hầu họng).
• Biến dạng: những người bệnh có hệ thống miễn dịch suy yếu, dễ nổi những mụn cóc biến dạng trên tay, mặt và cơ thể.
• Nhiễm trùng: nếu người bệnh tác động đến mụn cóc như cạy, cắt,… hình thành các vết nứt trên da tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây nhiễm trùng.
• Đau: thông thường mụn cóc không đau; tuy nhiên mụn cóc lòng bàn chân khiến người bệnh đau đớn khi di chuyển và sẽ cảm thấy như có viên sỏi dưới bàn da chân.

6. Phương pháp điều trị 

• Điều trị tại chỗ:

  • Axit salicylic (15 – 40%): gây bong sừng và loại bỏ tổn thương.

  • Imiquimod 5%: kích thích miễn dịch, thường dùng cho mụn cóc sinh dục.

• Phương pháp thủ thuật:

  • Áp lạnh bằng nitơ lỏng.

  • Đốt điện, laser CO₂ hoặc phẫu thuật cắt bỏ (chỉ khi cần thiết).

• Điều trị hỗ trợ:

  • Tăng cường miễn dịch qua chế độ dinh dưỡng, bổ sung vitamin A, C, E.

  • Tránh gãi hoặc cắt mụn cóc để giảm nguy cơ lây lan.

7. Cách phòng ngừa 

Chủ động phòng ngừa là biện pháp hữu hiệu giúp giảm nguy lây lan và hạn chế mụn cóc tái nhiễm. Một số biện pháp phòng ngừa có thể kể đến như:

• Tránh cạo trên mụn cóc.
• Bỏ thói quen cắn móng tay hoặc cạy lớp biểu bì.
• Không dùng chung khăn tắm, quần áo, bấm móng tay, dao cạo râu hoặc các vật dụng cá nhân khác.
• Không chạm vào mụn cóc của người khác.
• Tiêm vaccine HPV và sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để ngăn ngừa mụn cóc sinh dục.
• Giữ bàn chân khô ráo để ngăn mụn cóc lây lan.
• Không gãi, cắt hoặc cạy mụn cóc.
• Mang dép xỏ ngón hoặc giày khi sử dụng phòng thay đồ công cộng, khu vực hồ bơi.